Jak pomóc dziecku wyzbyć się najczęściej spotykanych błędów ?
LICZBA MNOGA
Jeśli Twoje dziecko nie używa liczby mnogiej, np. „dwa auta”, możesz wykorzystać loteryjkę obrazkową zawierającą pary ilustracji przedstawiających ten sam obiekt. Wtedy znajdując z nim obrazki, mów jednocześnie: jedno auto… dwa auta!’
KOLORY
Kolory niejednokrotnie przysparzają dzieciom wiele trudności. Podając nazwę koloru, staraj się go zawsze kojarzyć z czymś, co dziecko widzi w swoim otoczeniu i za każdym razem używaj tego samego odniesienia. Przykładowo: „Twój sweter jest niebieski jak niebo”, „ żółty jak słońce”, „zielony jak trawa” lub „czerwony jak serce”.
WIELKOŚĆ
Przy wyjaśnianiu pojęcia wielkości pomocne jest pokazywanie przedmiotów o kontrastujących ze sobą rozmiarach. Pamiętajmy jednak, by nie ograniczać się do obiektów „małych” i „dużych”, gdyż to zawęzi użycie tego pojęcia przez dziecko. Starajmy się więc zilustrować także pary przymiotników „gruby” i „chudy”, „długi” i „krótki” oraz „szeroki” i „wąski”.
TAKIE SAMO – INNE
W tym przypadku ponownie przyda się loteryjka z parami obrazków. Wybierając odpowiednie elementy, możesz zaprezentować dziecku takie same i różne obrazki. Niektóre dzieci mają problem ze zrozumieniem pojęcia inności, dopóki nie przedstawi im się tego jako „nie takie samo”.
GRUPOWANIE SŁÓW
Rozszerzaj zakres słownictwa dziecka, bawiąc się z nim w tworzenie grup wyrazów. Poproś na przykład, by postarało się wymienić jak najwięcej rzeczy do ubrania, do jedzenia, do picia lub do jeżdżenia. Możecie również razem wycinać obrazki i naklejać obiekty z każdej grupy na oddzielny arkusz papieru tworząc plakat.
SZEREGOWANIE
Na oddzielnych kartkach narysuj jakiś ciąg sytuacji (może masz już gotowe obrazki), na przykład najpierw domek ze ścianami, potem ma dorysowany dach, następnie rysujemy komin, na kolejnym drzwi, okna. Obrazki są rozrzucone, dziecko układa je we właściwej kolejności.
PRZYIMKI
Modelując użycie przyimków („na”, „pod”, „przed”, „za”, „w”, „obok”) zajmuj się dwoma naraz. Możesz chować zabawki „w” pudełku, „pod” stołem; „w” domku lalki, „pod” krzesłem.
WYRAZY OKREŚLAJĄCE
Zadbaj o to, by Twoje dziecko miało okazję słyszeć rozmaite słowa. Nie staraj się nadmiernie upraszczać swoich zdań; pamiętaj o tym, że Twój język musi być na wyższym poziomie niż osiągnięty przez dziecko stopień rozwoju mowy. Jeśli będziesz niezmiennie określać przyjaciela „dobry”, to skąd dziecko ma dowiedzieć się, że istnieją jeszcze takie słowa, jak: „zabawny”, „uprzejmy”, „szczęśliwy”, „pogodny”, „radosny” czy „pomocny”.
MYLENIE PŁCI
Niektóre dzieci nie rozróżniają płci. Zabawa lalkami, ubieranie ich daje Ci wiele możliwości modelowania i ćwiczenia słownictwa z tego zakresu: „jego spodnie”, „jego kapelusz”, „jej torba”, „jej krzesło”. Oglądaj z dzieckiem obrazki lub ludzi wykonujących różne czynności i wyjaśniaj: „ona gotuje”, „on maluje”. Słowa „ona”, „on” wymawiaj z pewnym naciskiem, a po pewnym czasie możesz zacząć zachęcać dziecko do używania właściwych określeń.
Bawimy się dźwiękami
BAWCIE się w naśladowanie przez dziecko serii klaśnięć złożonej z trzech do pięciu uderzeń o różnej szybkości i głośności.
WYKORZYSTAJ garnki, miski, pudełka po butach itp. jako bębenki. Każdy z tych przedmiotów wydaje inny ton.
POPROŚ dziecko, by odgadł, czy klaszczesz, pukasz czy uderzasz w stół. Czy dźwięk jest głośny czy cichy?
WYDAWAJ różne odgłosy – radosne, smutne, głośne, wysokie i niskie.
RYSUJ misie z różnymi wyrazami pyszczka – smutnym, radosnym, zaskoczonym, zmęczonym. Poproś je, by dopasowało odpowiedni głos do każdego pyszczka.
SCHOWAJ włączoną dziecięcą pozytywkę pod koc lub mebel. Przekonaj się, czy będzie mogło odkryć, skąd dochodzi dźwięk.
ODGRYWAJCIE różne postaci lub obiekty np. drzewo z gałęziami uniesionymi wysoko w niebo lub węża pełzającego po ziemi.
ZADAWAJ dziecku zagadki na temat rymujących się słów np. „Jakie zwierzątko lubi mleczko, a jego nazwa rymuje się ze słowem płotek”.
TAŃCZCIE razem w takt muzyki. Zachęcaj, by dopasowywało swoje ruchy do zmian w muzyce np. biegało jak myszka, stało jak olbrzym, latało jak samolot.
UKŁADAJ wraz z dzieckiem własne piosenki, krótkie wierszyki o różnej, dowolnej tematyce.
Wykorzystanie zabawek w nauce mówienia.
KLOCKI
Za pomocą klocków można przedstawić wiele różnych obiektów – samochody, pociągi, maszyny, ludzi. Budowanie stwarza okazję do nazywania.
Klocki mogą służyć do przedstawienia pojęcia koloru, kształtu i liczby.
Konkretne słowa, których można za ich pomocą uczyć, to nazwy cyfr, kolorów oraz zwroty „taki sam”, „inny”.
Można również modelować słowa: „jeszcze”, „upadł”, „góra”, „dół” i inne.
PUZZLE
Dzieci uwielbiają ciągle na nowo układać puzzle, co stwarza wiele możliwości uczenia nowych słów.
Zadawaj dziecku pytania:”Gdzie jest….?”, „Gdzie są….?”.
Czekaj, aż poprosi o następny kawałek, gdy jest gotowe, by go położyło.
Możesz modelować słowa przeciwstawne: „tu” i „tam”, „dalej” i „bliżej” itp.
Podnoś w górę po dwa kawałki, tak żeby dziecko musiało za każdym razem nazwać ten, który teraz chce położyć.
BAŃKI MYDLANE
Jest to zabawa, która za każdym razem dostarcza mnóstwo radości i wyzwala w dziecku ogromne pokłady energii. Stosować ją można nie tylko do nauki prawidłowego oddychania (wdech-nosem, wydech-ustami), ale jest to doskonała okazja do mówienia i dzielenia się wrażeniami.
Możesz z małym dzieckiem wprowadzać słowa:”pękła”, „nie ma”, „bańka”, „jeszcze”, „koniec”. Starsze buduje proste poprawnie gramatyczne wypowiedzi.
ZABAWY KREATYWNE
Pomagają zrozumieć innych i otaczający nas świat.
Zabawy kreatywne stopniowo stają się coraz bardziej złożone, a świadczy o tym zwiększona umiejętność myślenia i używania coraz bogatszego języka.
GRY Z OKREŚLONYMI REGUŁAMI
W gry z określonymi regułami może grać dziecko, które już potrafi dzielić się i przestrzegać kolejności działania, a także stosować się do reguł i omawiać wynik gry. Dzięki takim grom Twoje dziecko ćwiczy mówienie oraz nabywa społeczną umiejętność wygrywania i przegrywania.
Wyliczanki
Przekazuję Państwu wyliczanki, czyli krótkie rymowane wierszyki. Badania udowodniły, że dodatkowa stymulacja malucha w postaci np. często powtarzanych wyliczanek czy rytmicznych wierszyków wpływa na późniejsze lepsze rozumienie mowy i większy zasób słów. Dziecko, poznając często występujące w rymowankach wyrazy dźwiękonaśladowcze i brzmienie języka, łatwiej zaczyna samodzielnie mówić.